در دنیای صنعتی امروز، فلزات به‌طور گسترده‌ای در تولید و ساخت محصولات مختلف استفاده می‌شوند. یکی از مباحث کلیدی که باید به آن توجه شود، شکل‌دهی فلزات است. برای این منظور، آشنایی با انواع فلزات و روش‌های مختلف شکل‌دهی آن‌ها امری ضروری است. یکی از کهن‌ترین و موثرترین روش‌ها برای شکل‌دهی فلزات، تراشکاری است که در آن از قدرت و چرخش معین برای شکل‌دهی به فلزات استفاده می‌شود.
قالب‌سازی فرآیندی صنعتی است که در آن قالب‌هایی ساخته می‌شوند تا بتوان به کمک آن‌ها، قطعات مختلف (معمولاً از جنس پلاستیک، فلز، آلومینیوم و…) را با شکل، ابعاد و دقت مشخص تولید کرد. قالب مثل یک الگو یا فرم اصلیه که ماده‌ی خام توی اون شکل می‌گیره.
تاریخچه تراشکاری
ابتدا از روش تراشکاری برای شکل‌دهی چوب استفاده می‌شد، اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، ماشین‌آلات تراشکاری برای شکل‌دهی فلزات توسعه یافتند. با استفاده از این دستگاه‌ها، می‌توان انواع مختلفی از اشکال از جمله تراشکاری مخروطی، استوانه‌ای، منحنی و شیاردار را ایجاد کرد. علاوه بر این، روش‌هایی همچون آج‌زنی و سوراخ‌کاری نیز برای شکل‌دهی به فلزات کاربرد دارند.
فرآیندهای تراشکاری
1. تراشکاری پایه اولین و مهم‌ترین مرحله در فرآیند ماشین‌کاری فلزات، تراشکاری است. در این مرحله، قطعه کار به چرخش درمی‌آید، در حالی که ابزار برش به‌صورت موازی با محور حرکت می‌کند. این فرآیند به تراشکار اجازه می‌دهد تا فلزات را به شکل دلخواه درآورد. بسته به نوع و هدف تراشکاری، می‌توان قطعه را از داخل یا خارج تراش داد. 2. تراشکاری مخروطی در این فرآیند، از دستگاه‌های CNC و ابزارهای خاص برای ایجاد شکل مخروطی بر روی فلزات استفاده می‌شود. در این روش، به ویژه برای تراشکارهای کم‌تجربه، از همراه‌های هیدرولیکی برای تسهیل فرآیند و افزایش دقت کار استفاده می‌شود. 3. شیار تراشی در این مرحله، همانطور که از نامش پیداست، با استفاده از دستگاه‌ها و ابزارهای مخصوص، شیارهایی در سطح خارجی استوانه‌ها ایجاد می‌شود. در این فرآیند، با استفاده از قلم شیار تراش، ابزار به آرامی وارد سطح قطعه شده و شیار مورد نظر را می‌سازد. 4. پیچ تراشی این مرحله برای تراشیدن دنده‌های پیچ به کار می‌رود. در این فرآیند، از ماشین تراشکاری با دنده‌های مخصوص پیچ‌بری استفاده می‌شود. ابزارهای مخصوص این کار و میله پیچ مورد نظر به‌طور دقیق تراشیده می‌شوند تا دنده‌هایی با دقت بالا بر روی آن‌ها ایجاد گردد. 5. آج زنی در این مرحله، شیارهای منظم در طول قطعه ایجاد می‌شود. این شیارها به‌طور عمده برای استفاده در فرآیندهای بعدی مانند اتصال قطعات یا به‌منظور کاهش وزن قطعه ایجاد می‌شوند. آج‌زنی معمولاً برای ایجاد شیارهای کم عمق و منظم در طول قطعه استفاده می‌شود.
نتیجه‌گیری
فرآیندهای مختلف تراشکاری به صنعتگران و مهندسان این امکان را می‌دهند که قطعات فلزی را با دقت بالا و بر اساس نیازهای خاص خود شکل دهند. از تراشکاری‌های مخروطی و استوانه‌ای گرفته تا شیار تراشی و پیچ تراشی، هر کدام از این فرآیندها نقش مهمی در تولید قطعات فلزی ایفا می‌کنند و باعث می‌شوند که فلزات به شکلی دقیق و کاربردی تبدیل شوند.